1399/05/01

زباله چیست و چگونه زباله‌ها را تفکیک کنیم؟

زباله با آشغال تفاوت دارد،‌ اما این تفاوت از اهمیت شناخت انواع زباله و تفکیک آن‌ها چیزی کم نمی‌کند. ما با شناخت انواع زباله باید بتوانیم که زباله‌های قابل بازیافت و غیرقابل بازیافت را از یکدیگر تفکیک کنیم و گام موثری برای بهبود فرایند مدیریت پسماند شهری برداریم. چرا که اصلی‌ترین گام مدیریت پسماند، تفکیک انواع زباله از مبدا است. در ادامه همراه باشید تا به شما بگوییم که زباله چیست و چه تفاوتی با آشغال دارد و چگونه می‌توانیم آن‌ها را تفکیک کنیم.

زباله چیست و چه تفاوتی با آشغال دارد؟

شاید خیلی‌ها فکر کنند زباله همان آشغال هست و منظورمان از به کار بردن هر دو کلمه چیزی است که آن را دور می‌اندازیم. هرچند ممکن است تا امروز بسیاری از ما این دو کلمه را به جای یکدیگر به کار برده و به تفاوت آن‌ها پی نبرده باشیم، اما باید بدانیم که زباله (Trash) با آشغال (Garbage) فرق دارد و بهتر است قبل از دور انداختن آن‌ها را از هم جدا کنیم. اما زباله و آشغال چه تفاوت‌هایی دارند؟

زباله‌ به مواد زاید خشک قابل احتراق یا غیرقابل احتراق گفته می‌شود اما آشغال‌ها مواد زاید مرطوبی هستند که از آشپزخانه و حمام بیرون می‌اندازید و به سرعت فاسد می‌شوند.

زباله‌ها مواد زایدی هستند که با سرعت بسیار کمی تجزیه می‌شوند، مثل:

• کاغذهای استفاده شده
• ظروف پلاستیکی خالی
• شیشه‌های نوشیدنی خالی
• جعبه‌های کارتونی
• مبلمان شکسته
• قوطی‌های کنسرو یا آلومینیوم
• چوب یا براده چوب
• تایرهای قدیمی
• انواع وسایل قدیمی
• چمن‌های زده شده
• برگ‌های خشک
• شاخه‌های خشک درخت

اما از کلمه آشغال اولین بار در سال 1580 برای تعریف اجزای باقیمانده از حیوانات مثل سر، دم، پا و ارگان‌های درونی استفاده شد. در دوران معاصر آشغال به چیزی گفته می‌شود که سریع فاسد و تجزیه می‌شود مثل مواد زایدی که از آشپزخانه و حمام باقی مانده‌اند، برای مثال:

• پوست میوه و سبزیجات
• پوسته تخم مرغ
• استخوان‌های باقی مانده از گوشت و مرغ
• بقایای قهوه
• ریشه‌ها، ساقه‌ها و دانه‌های غیرقابل خوردن
• دستمال‌های بهداشتی

با تمرکز روی تفاوت‌های زباله و آشغال می‌توانیم آن‌ها را از هم بهتر تفکیک کنیم. آشغال‌ها به هیچ دردی نمی‌خورند، اما زباله‌ها ارزشمند هستند و باید به درستی طبقه‌بندی شوند. تولید زباله جامد شهری سالانه در سراسر جهان ارقام ترسناکی را نشان می‌دهد: ۱/۴ تن که حدود 800 میلیون تن از آن‌ها سر از محل‌های دفن زباله در می‌آورند.

قبل از هر چیز بهتر است بهترین راه بازیافت زباله‌های شهری یا محله خود را یاد بگیرید و طبق برنامه شهرداری برای جمع‌آوری زباله‌ها و آشغال‌ها آن‌ها را دسته‌بندی کنید و از خانه بیرون ببرید.

نکاتی برای تفکیک انواع زباله

از خریدن هر چیز غیرضروری خودداری کنید

از خریدن چیزهایی که به آن‌ها نیاز ندارید به خصوص مواد بسته‌بندی شده خودداری کنید. کاهش حجم زباله بهترین راه کم کردن مقدار زباله‌های خشک در محل‌های دفن زباله است.

شستن یا نشستن، مسئله این است

پاک کردن باقیمانده مواد غذایی از بخش‌های دور انداختنی برای کسانی که در پایگاه‌های بازیافت کار می‌کنند کمک بزرگی محسوب می‌شود. رسیدن ظرف ماستی که دور می‌اندازید به سایت بازیافت ممکن است روزها و هفته‌ها طول بکشد. آیا به بویی که مواد باقیمانده ایجاد می‌کنند فکر کرده‌اید؟ بهتر است ظرف ماست، رب و خیارشور را هم همراه ظرف‌های غذا بشویید و بعد آن‌ها را دور بیندازید. روش دیگر استفاده از دستمال مرطوب یا پارچه‌های کهنه برای تمیز کردن آن‌ها است.

از چیزهای نرم و مرطوب کود درست کنید

تقریبا نیمی از حجم کل ضایعات را این گونه مواد تشکیل می‌دهند، زمین‌های دفع زباله را پر می‌کنند و باعث ایجاد گاز پر خطر متان می‌شوند که 20 برابر بیشتر از دی‌اکسید کربن آلودگی ایجاد می‌کند. بااین‌حال، مقدار زیادی از این ضایعات را می‌توان تبدیل به کود کرد. از باقیمانده میوه‌ها، سبزیجات، قهوه و چای می‌توان کمپوست تهیه کرد.

قبل از دور انداختن کاغذ آن را مچاله می‌کنید؟ دیگر نکنید!

کاغذها را قبل از دور انداختن تا یا مچاله نکنید. دلیل آن واضح است؛ هر چقدر کاغذ کمتر آسیب دیده باشد، ارزش مادی بیشتری دارد، چرا که فیبر (سلولز)‌های آن قوی‌تر است و تعداد دفعاتی که می‌توان آن را بازیافت و استفاده کرد بیشتر است.

کاغذهای بی‌ارزش و شیشه‌های باارزش

اما انواع دیگر کاغذ وجود دارند که قابل بازیافت نیستند، مانند کاغذهای روغنی و کاغذ پلاستیکی، رسید دستگاه‌های کارت‌خوان، کاغذهای چسبی، کاغذ توالت مصرف شده، کاغذ کربنی و کوپن‌ها.

همچنین برای جلوگیری از هزینه بازیافت شیشه در آینده، باید برای افزایش استفاده از ظروف قابل بازگشت تلاش کرد اما تا آن زمان تا جایی که می‌توانید از شیشه‌ها استفاده کنید و آنها را دور نیندازید و از مصرف بطری‌هایی که گردن بلندی دارند خودداری کنید زیرا فرآیند بازیافت و خرد کردن آنها پیچیده و پرهزینه است.

لوله‌های خمیردندان را قبل از دور انداختن فشرده کنید

لوله‌های خمیر دندان از پلی‌اتیلن با چگالی کم ساخته می‌شوند. این ماده نوعی پلاستیک است، بنابراین تا جایی که می‌شود خمیردندان داخل آن را خارج کرده و بعد همراه با پلاستیک‌های دیگر داخل سطل بیندازید.

لوله‌‌ها و قوطی‌های دارو

قوطی‌های حاوی دارو به آسانی قابل بازیافت نیستند و نباید داخل سطل آشغال همراه با بقیه پلاستیک‌ها دور انداخته شوند. بسیاری از آنها حاوی بقایای ترکیبات شیمیایی هستند که می‌توانند محیط زیست را آلوده کنند. در برخی از کشورها، این ظروف از جنس پلاستیک‌های به شدت سمی ساخته می‌شوند که امکان بازیافت آنها وجود ندارد. برخی از شهرداری‌ها محل‌های خاصی را به جمع‌آوری ضایعات دارویی و داروهای مصرف نشده اختصاص می‌دهند.

باطری‌ها، لامپ‌ها و کارتریج جوهر

قبل از دور انداختن کارتریج‌ها، 24 ساعت صبر کنید تا جوهر داخل آنها کامل خشک شود. به این ترتیب بازیافت آن کم‌خطرتر و راحت‌تر انجام خواهد شد.

کپسول‌های قهوه

کپسول‌های قهوه از مواد مختلفی مانند آلومینیم و پلاستیک‌های مختلف ساخته می‌شود که بازیافت آنها را مشکل می‌کند. خوشبختانه سازنده برندهای معروف قهوه در کشورهای مختلف، مکان‌هایی را به جمع کردن بقایای قهوه نسپرسو کپسولی اختصاص داده‌اند. بااین‌حال بهتر است برای حفظ حال خوب زمین از قهوه‌سازهایی که قهوه را خرد می‌کنند استفاده کنید.

شناخت انواع زباله‌ها و چگونگی تفکیک آنها از هم برای بازیافت کمک بسیار خوبی به کاهش آلودگی محیط زیست می‌کند. بنابراین آشنایی با انواع زباله باید بخشی از آموزش‌های زندگی و سبک زندگی همه ما باشد.

کلام آخر

فراموش نکنیم که تفکیک زباله بسیار حایز اهمیت است و ما به عنوان عضوی از جامعه باید با شناخت انواع زباله، نکاتی را برای کمتر کردن تولید مصرف و بهبود فرایند بازیافت در نظر بگیریم.

منبع