1399/05/05

تجزیه زباله‌های رها شده در طبیعت چقدر طول می‌کشد؟

زمان تجزیه زباله رها شده توسط انسان در طبیعت بسته به نوع زباله می‌تواند بیش از هزار سال طول بکشد. شیشه چهار هزار سال، پلاستیک 100 تا یک هزار سال، پوست میوه شش ماه و آدامس پنج سال برای بازگشت به طبیعت زمان نیاز دارند. بااین‌حال بعضی از زباله‌ها مانند بطری پلاستیکی و ظروف شیشه‌ای ممکن است هرگز تجزیه نشوند که این موضوع می‌تواند عواقب زیست محیطی فاجعه باری به همراه داشته باشد. ماجرا وقتی تلخ‌تر می‌شود که بسیاری از زباله‌های رها شده در دریا و طبیعت توسط انسان خوراک پرندگان، ماهی‌ها و حیواناتی می‌شود که خیال می‌کنند طعمه یا غذا پیدا کرده‌اند. در ادامه همراه باشید تا درباره زمان تجزیه زباله رها شده در طبیعت بیشتر به شما بگوییم.

پلاستیک؛ نابود کننده طبیعت

ایران یکی از ۱۰ کشور اول مصرف کننده پلاستیک در دنیا است. بر اساس آمار موجود، میزان پلاستیک تولیدی در ایران بیش از ۱۷ هزار تن در سال تخمین زده شده که این رقم معادل حدود ۵۰ تن در روز است.

هر شهروند تهرانی به طور متوسط روزانه سه نایلون پلاستیکی را وارد چرخه محیط زیست می‌کند و در جوامع پیشرفته هم در حال حاضر تنها پنج درصد از پلاستیک‌های تولید شده، بازیافت می‌شود و باقی در طبیعت رها شده یا بدون هیچگونه تمهیدات خاص دفن می‌شوند. بشر امروز در تقابل با بزرگترین و بی‌سابقه‌ترین آلودگی زباله‌های پلاستیکی در تاریخ است.

در پنجاه سال گذشته، تولید و مصرف جهانی پلاستیک افزایش چشمگیری داشته، طبق گزارش تحلیلگران صنعت جهانی، مصرف این محصول شیمیایی تا پایان سال ۲۰۱۵ به ۲۹۷.۵ میلیون تن رسیده است.

بقایای پلاستیک در هر سال باعث مرگ بیش از یک میلیون پرنده و همچنین مرگ بیش از ۱۰۰ هزار پستاندار می‌شود. تجزیه پلاستیک پس از یک دوره بسیار طولانی (حدود ۱۰۰ تا ۵۰۰ سال) آغاز می‌شود. و

یژگی‌هایی که سبب شده‌اند پلاستیک در بازار جهانی تا این حد مهم باشد، همان‌هایی است که آن را به آلاینده‌ای فراگیر تبدیل کرده‌اند: دوام و مقاومت در برابر تجزیه!

اثرات مخرب رها کردن زباله در طبیعت چیست؟

زباله می‌تواند در تمام اقیانوس‌ها و رودخانه‌های دنیا سفر کند و در سواحل انباشته شود.  زباله‌های انسانی به زیستگاه‌های فیزیکی آسیب می‌رساند، آلاینده‌های شیمیایی را منتقل می‌کند، زندگی آبزیان را تهدید کرده و حتی شیوه استفاده انسان از محیط‌های رودخانه‌ای، دریایی و ساحلی را تغییر می‌دهد.

از بین همه زباله‌ها، زباله‌های پلاستیکی بیشترین پتانسیل آسیب رساندن به محیط زیست، حیات وحش و انسان را دارند. زباله‌های پلاستیکی می‌توانند در سطح آب شناور شوند و داخل آب‌ها و در تمام بسترهای آبی معلق بمانند.

زباله‌های انسانی با جریان آب رودخانه‌ها به اقیانوس‌ها وارد شده و توسط پرندگان و ماهی‌ها خورده می‌شوند. این امر باعث تمرکز مواد شیمیایی سمی در بافت‌های این حیوانات شده و با پر کردن معده آن‌ها باعث گرسنگی و در نهایت مرگ جانوران می‌شود.

تغییر زیستگاه‌های آبی

تغییر زیستگاه بر اثر زباله‌های موجود در رودخانه‌ها و مناطق همگرایی اقیانوس (مناطق انباشت) در سواحل، نزدیکی رودخانه‌ها و اقیانوس‌ها ایجاد می‌شود.

جمع شدن زباله‌ها در آب می‌تواند ساختار زیستگاه را تغییر دهد، باعث کم شدن سطح نور در آب‌های زیرین شود و سطح اکسیژن در آب را کاهش دهد. این تغییرات می‌تواند توانایی آب‌های آزاد و زیستگاه‌های اعماق دریا را برای حمایت از زندگی آبزیان ضعیف کند.

با کم شدن گونه‌های زیستگاهی در سطوح زیرین دریا، ساختار فیزیکی زیستگاه‌ها تغییر کرده و زباله‌های دریایی می‌توانند به طور غیر مستقیم باعث کاهش گونه‌هایی شوند که برای تغذیه و پناه گرفتن به این زیستگاه‌ها وابسته هستند.

تاثیرات بیولوژیکی

شواهد قابل توجهی وجود دارد که اثرات مخرب زباله‌های پلاستیکی در رودخانه‌ها و ارگانسیم‌های دریایی را نشان می‌دهد. به طور تقریبی زباله‌های پلاستیکی دریایی حداقل 267 گونه جانوری را در سطح جهان تحت تاثیر منفی قرار می‌دهند؛ از جمله 89 درصد لاک‌پشت‌های دریایی، 44 درصد پرندگان دریایی و 43 درصد از پستانداران دریایی.

بیشترین تهدیدات مربوط به حیات وحش شامل خطرات جسمی ناشی از بلعیده شدن پلاستیک‌ها، گرفتار شدن جانوران در آن‌ها و مسمومیت ناشی از هضم آلودگی‌های مواد پلاستیکی است.

زخم‌های داخلی و خارجی، اختلال در ظرفیت تغذیه به دلیل ایجاد انسداد دستگاه گوارش، کاهش تحرک جانوران و اجتناب آن‌ها از شکار مشکلاتی محسوب می‌شوند که بر اثر فرو بردن این مواد ایجاد می‌شوند. بلع پلاستیک توسط پرندگان دریایی باعث کاهش وزن بدن آن‌ها، رسوب چربی و کاهش ظرفیت تولید مثل می‌شود.

زمان تجزیه زباله رها شده در طبیعت چقدر است؟

نوع و مقدار زباله‌هایی که از ابتدا توسط انسان تولید شده با دوران معاصر تفاوت دارد؛ مقدار زباله در گذشته نسبت به دوران صنعتی بسیار کم بوده و طبیعت فرصت تجزیه زباله را داشته است.

از نظر نوع هم زباله‌های دوران صنعتی با دوران گذشته قابل مقایسه نیست. با شروع انقلاب صنعتی و عصر مدرن، مواد بسیار پیچیده‌ای تولید شده است که طبیعت توان تجزیه آنها را ندارد تا حدی که در مقابل حرارت بسیار مقاوم بوده و انسان نیز از بازیافت زباله و تجزیه آن‌ها عاجز می‌ماند.

زمان تجزیه زباله رها شده در طبیعت

کاغذ و کارتن:  2 ماه

چوب و براده چوب:  3 سال

ترموپلاستیک: 500 سال (احتمال دارد تا ابد تجزیه نشود)

پلاستیک ترموست: 500 سال (احتمال دارد تا ابد تجزیه نشود)

شیشه: یک میلیون سال (احتمال دارد تا ابد تجزیه نشود)

فولاد: هرگز تجزیه نمی‌شود

میزان بازیافت مواد مختلف نسبت به آنچه واقعا می‌توان بازیافت کرد چقدر است؟

کاغذ و کارتن: 78% امکان بازیافت دارد.

فولاد: 73% امکان بازیافت دارد.

چوب: 60% امکان بازیافت دارد.

شیشه: 50% امکان بازیافت دارد.

ترموپلاستیک: 29% امکان بازیافت دارد.

پلاستیک ترموست: امکان بازیافت این ماده وجود ندارد. چرا که این ماده به گونه‌ای تولید می‌شود که در برابر گرما مقاومت کند، بنابراین نمی‌توان آن را ذوب کرد و دوباره شکل داد. کف کفش و پادری، تُستر و انواع تلفن و بردهای الکترونیکی از این جنس هستند.

منبع