فواید و معایب بازیافت زباله چیست؟
زندگی مدرن امروزی منجر به تولید زبالههای زیادی توسط انسانها شدهاست. حجم زبالهها به اندازهای است که اگر به درستی مدیریت نشوند، منجر به مشکلات زیادی برای انسان و محیط زیست میشوند. بنابراین مدیریت پسماند از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از فرایندهای مهم در مدیریت پسماند، بازیافت است. بازیافت یکی از فعالیتهای تاثیرگذار در حفظ محیط زیست محسوب میشود، که میتواند به بهبود اقتصاد کشور کمک زیادی کند. ما همیشه درباره فواید و معایب بازیافت شنیدهایم. اما جالب است بدانید که بازیافت معایبی هم دارد. در ادامه همراه ما باشید تا شما را با مزایا و معایب بازیافت آشنا کنیم.
زباله چیست و چه انواعی دارد؟
زباله به مجموعه موادی گفته میشود که پس از مصرف یا استفاده، دیگر کارایی ندارند و دور ریخته میشوند. زباله میتواند جامد، مایع یا گاز باشد.
زبالههای شهری به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند: زبالههای خشک و زبالههای تر. هرکدام از اینها خود به چند بخش تقسیم میشود، که در اینجا به اختصار به آنها اشاره میکنیم:
۱. زباله شهری
بیشترین گروه زباله مربوط به زبالههای شهری میشود. زبالههای شهری به دو دسته زبالههای خشک و زبالههای تر تقسیم میشوند. مواد فاسدشدنی بیشترین درصد زبالههای شهری را تشکیل میدهد.
۲. زباله تر
زباله تر، فاسدشدنی و تجزیه پذیر است. این پسماندها توسط باکتریها خیلی زود به چرخه طبیعت بازمیگردند و به عنوان کود مورد استفاده قرار میگیرند. بخش زیادی از زبالههای شهری را زبالههای تر تشکیل میدهند.
۳. زباله خشک
زباله یا پسماند خشک به موادی گفته میشود که پوسیده نمیشوند و تجزیه ناپذیر هستند. پسماند تر به سه گروه تقسیم میشود:
- نخالههای ساختمانی: شامل نخاله و زائدات ساختمانی که از ساخت و ساز یا تخریب ساختمانها به جای میماند.
- زبالههای صنعتی:
تمام زائدات ناشی از فعالیتهای صنعتی و معدنی، تصفیه خانهها و …
- زبالههای خطرناک
زبالههایی که باعث مرگ و میر موجودات زنده یا آسیب رساندن به سلامت انسان و محیط زیست و شیوع انواع بیماریها و عفونتها میشود. از جمله زبالههای خطرناک میتوان به پسماندهای بیمارستانی اشاره کرد.
بازیافت چیست؟
بازیافت فرایندی است که در آن برخی از مواد دور ریز و استفاده شده را به همان ماده یا مواد دیگر تبدیل میکنند؛ به طوریکه قابلیت استفاده مجدد داشته باشند. پسماندهایی نظیر بطری پلاستیکی، کاغذ، پلاستیک و موادی مانند فولاد و زبالههای الکتریکی را میتوان بازیافت کرد.
چگونه و چه موادی را میتوان بازیافت کرد؟
باید توجه داشته باشید که همه زبالهها قابل بازیافت نیستند. بنابراین در قدم اول باید با زبالههای قابل بازیافت خشک و تر آشنا شوید. از انواع زبالههای خشک میتوان به انواع پلاستیک و ظروف یکبار مصرف، شیشه، آهن و فلزات، چوب، خاک اره، پارچه، مقوا و انواع کاغذ، دستمال کاغذی و مبلمان اشاره کرد. زبالههای تر هم شامل تمام مواد غذایی طبیعی از جمله پوست و میوه سبزیجات، باقیمانده غذاهای پخته شده، روغنهای پخت و پز، پوست تخم مرغ، استخوان مرغ یا ماهی، و … میشود.
دو سطل زباله جدا، یکی برای زبالههای خشک و دیگری برای زبالههای تر قرار دهید. سپس زبالههای خشک و تر را از هم جدا کرده و در سطل مخصوص قرار دهید. دقت داشته باشیدکه تفکیک زباله در محیط کار و سازمانها هم باید انجام شود. در نهایت میتوانید زبالهها را به مراکز بازیافت تحویل دهید. همچنین میتوانید زبالهها را به شرکتهایی نظیر شرکت جاروب تحویل دهید تا آنها را بازیافت کنند.
مراحل تفکیک زباله عبارتند از:
۱. تفکیک زباله از مبدا
۲. جمع آوری زباله و انتقال آن به مراکز بازیافت
۳. تفکیک زبالهها از یکدیگر
۴. شستشو و تمیز کردن آلودگیها و کثیفیها از زباله
۵. تغییر حالت و شکل زباله و مواد تشکیل دهنده آن در کارخانه بازیافت
۶. استفاده از مواد اولیه بازیافتی در صنایع
اهمیت بازیافت چیست؟
بازیافت به دلیل کمک به کاهش آلودگی آب، خاک و هوا، جلوگیری از از بین رفتن تنوع زیستی، حفظ منابع طبیعی، کاهش انتشار گازهای گلخانهای و سایر گازهای مضر برای سلامت انسان، کاهش میزان زبالهها، ایجاد فضای بیشتر در زبالهدانها برای دفع زبالههای غیرقابل بازیافت و … از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین نباید از انجام آن غافل شد. اما فواید و معایب بازیافت زباله چیست؟
مزایای بازیافت زباله چیست؟
برای اینکه بیشتر به اهمیت و ضرورت بازیافت زبالهها پی ببرید، باید با مزایای آن آشنا شوید. از جمله مزایای بازیافت زباله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش آلودگی محیط زیست
بازیافت منجر به کاهش آلودگی محیط زیست میشود. بازیافت پسماندهای صنعتی آلودهکنندهی محیط زیست، نظیر پلاستیک، قوطیهای فلزی و مواد شیمیایی، راهکار خوبی برای کاهش قابل توجه آلودگی است؛ چراکه این مواد به جای دور ریزشدن، مورد استفاده مجدد قرار میگیرند.
- صرفهجویی در منابع
بازیافت اتومبیلهای فرسوده، بطریهای قدیمی، لاستیکهای استفاده شده و … به ما این امکان را میدهد تا بتوانیم این زبالههای به ظاهر به دردنخور را بارها و بارها مورد استفاده قرار دهیم. بنابراین نیازی به استفاده از منابع جدید نخواهد بود، که این امر منجر به صرفهجویی در منابع میشود.
- حفاظت از محیط زیست
یکی دیگر از فواید بازیافت، حفاظت از محیط زیست است. روزانه درختان زیادی در جنگلها قطع میشوند؛ در چنین شرایطی میتوانیم با استفاده از کاغذهای قابل بازیافت، به کاهش جنگلزدایی کمک کنیم.
- کاهش گرمایش جهانی
فرایند احتراق در سوزاندن زبالهها، که یک نوع روش دفع زباله است، منجر به انتشار گازهای گلخانهای نظیر دیاکسید کربن، گوگرد و نیتروژن شده و سبب تغییرات آب و هوایی و گرم شدن زمین میشود. در فرایند بازیافت، زباله به مواد قابل استفاده مجدد تبدیل میشود، که این امر اثرات مضر زیست محیطی را به صفر یا حداقل میرساند.
- کاهش میزان زباله در محلهای دفن
بازیافت مواد قدیمی و استفاده شده و تبدیل آنها به محصولات قابل استفاده مجدد، امکان پر شدن محلهای دفن باله را به شدت کاهش میدهد و در نتیجه به کاهش آلودگی زمین و آب کمک میکند.
- اشتغالزایی
بازیافت به ایجاد شغل کمک میکند. بازیافت موجب راهاندازی کارخانجات بازیافت شده و زنجیرهای طولانی از جمعآوری تا محصول نهایی بازیافت را ایجاد میکند. برای انجام این فعالیتها به نیروی کار نیاز است. بنابراین فرصتهای شغلی زیادی بوجود میآید. بازیافت همچنین فرایندهای تولید را ارزانتر میکند، که این یک پیروزی بزرگ برای تولیدکنندگان است.
سایر مزایای بازیافت زباله عبارتند از:
- جلوگیری از اتلاف سرمایههای ملی
- فراهم شدن زمینه اشتغال برای پنج نفر، به ازای بازیافت هر تن کاغذ
- تبدیل مساحت کمتری از بیابانها و مراتع کشور به زبالهدانی
- کاهش ماهانه تخریب ۹۰ هزار هکتار جنگل، ۱۲ میلیون لیتر آب، و ۱۲۰ هزار کیلووات آب (منبع)
- جلوگیری از اتلاف سرمایههای ملی
- مدیریت بهتر زبالهها و جمعآوری بهتر و سریعتر آنها
- کاهش هزینه جمعآوری زبالهها
- قیمت پایینتر کاغذهای بازیافتی نسبت به کاغذهای معمولی؛ که این امر سبب افزایش قدرت خرید مردم و تشویق آنها به خرید این نوع کاغذها میشود.
- درآمدزایی؛ به طوریکه میزان درآمد جهانی حاصل از بازیافت کاغذ در سال ۲۰۱۷، ۴۲ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار بوده است.
معایب بازیافت زباله چیست؟
همانطور که قبلا اشاره کردیم، فواید و معایب بازیافت زباله بسیار است. هرچند که مزایای بازیافت خیلی بیشتر از معایب آن است، بااینحال باید به معایب آن هم توجه شود.
- دشوار بودن حمل و نقل؛ به ویژه در مسیرهای باریک، پرشیب و ناهموار و منازل پلهدار دشوار
- سرمایهگذاری اندک در برخی کشورها؛ به ویژه کشورهای جهان سوم
- مضر بودن مواد سفیدکننده موجود در کاغذهای بازیافتی برای سلامتی انسان و محیط زیست؛ البته چند سالی است که عدهای از پژوهشگران موفق شدند جوهر کاغذها را تنها با لیزر و بدون استفاده از مواد شیمیایی و بدون آسیب دیدن بافت کاغذ بازیافت کنند.
- بهداشتی نبودن برخی از کاغذها و محصولات بازیافتی
- استفاده از مواد شیمیایی مضر برای تجزیه کاغذ
- در دسترس نبودن فناوریهای لازم برای بازیافت و همچنین نبود نیروی متخصص برای مدیریت و اداره کارخانه در برخی از کشورهای در حال توسعه و جهان سوم
- لزوم صرف وقت و هزینه زیاد برای جداسازی مواد قابل بازیافت از مواد ترکیب شده با آنها در برخی موارد؛ به همین دلیل انواع مختلف مواد بازیافتی باید به صورت جداگانه ذخیره و نباید با مواد دیگر ترکیب شوند. ترکیب شدن مواد مختلف با یکدیگر، روند بازیافت را با مشکل جدی مواجه میکند.
- تحمیل هزینه بالا، در صورت عدم وجود متقاضی
- دشواری جذب مشتری و متقاعد کردن افراد برای خرید کاغذهای بازیافتی
کلام آخر
بازیافت و جداسازی زباله، نقش مهمی در حفظ محیط زیست و سلامت انسانها و موجودات زنده دارد. دفن زبالهها به صورت تفکیک نشده در خاک، سبب تولید گازهای گلخانهای میشود، که این امر یک تهدید جدی برای کره زمین محسوب میشود. بازیافت زباله مزایای زیادی دارد. بااینحال معایبی هم دارد که در این مقاله سعی کردیم به مهمترین فواید و معایب زباله اشاره کنیم.
مطالب مرتبط
بازیافت زباله در کشورهای پیشرفته چگونه است؟
بازیافت زباله در کشورهای پیشرفته با جدیت و تلاش بیشتری انجام میشود. این روزها اکثر کشورهای دنیا به اهمیت بازیافت پی بردهاند و برنامههای ویژهای برای آن دارند ولی در بعضی کشورها، فرایند بازیافت با برنامهریزی بهتری انجام میشود و نرخ بازیافت بالایی دارند. در واقع با به کار بردن شیوههای صحیح و فرهنگسازی، توانستهاند […]
حفظ محیط زیست با زباله های قابل بازیافت خانگی
ما هر روز در زندگی روزمره خود، زبالههای متنوعی را تولید میکنیم. زبالههای تولیدی ما در خانه معمولا در دو دسته اصلی زباله های قابل بازیافت خانگی و زبالههای غیرقابل بازیافت تقسیم میشود. خوبی زباله های قابل بازیافت خانگی این است که میتوانید آنها را تفکیک کنید و در اختیار مراکز بازیافت بگذارید. به این […]
زباله، طلای کثیف!
زباله،طلای کثیف! طلای کثیف، اینروزها زیاد درباره اش می شنویم. فرآیند تبدیل زباله به پول بسیار شبیه استخراج طلاست. سخت و با نتیجه ای ارزشمند! زباله ها پتانسیل درآمدزایی بالایی در چرخه اقتصاد کشورها دارند. در سالهای اخیر اقدامات بنیادی بسیاری برای تبدیل این کالای کثیف به محصولی ارزشمند در کشورهای پیشرفته صورت گرفته است. […]